Toelichting Kerk en Hof

Frans en Hilde Hof

De naam Frans en Hilde Hof is afgeleid van Franciscus van Assisi, de heilige uit het Italië van de 13e eeuw van wie wordt gezegd dat hij sprak met de dieren. Franciscus voelde zich intens verbonden met al wie en wat geschapen is. Een aanbeveling om in deze tijd en op de plek waar we leven behoedzaam, respectvol en liefdevol om te gaan met al wie en wat geschapen is.
Hildegard von Bingen, een benedictines, leefde in de 12e eeuw. Zij had grote kennis van wetenschap, religie, kunst en voeding. Al vanaf haar jeugd had ze visioenen. Ze overleed in 1179 in haar gestichte klooster Rupertsberg bij Bingen. Ze was in haar leven erg gericht op voeding en welke planten en kruiden nodig waren om te genezen. Kenmerkend is haar eenheidsdenken. Hildegard gaat uit van een organische samenhang tussen mens en heelal: de mens en de kosmos zijn hetzelfde. De onderlinge verhoudingen zijn gelijk en er heersen dezelfde krachten. Diezelfde eenheid is eveneens te vinden binnen de mens tussen lichaam en ziel. Zo beschrijft zij gemoedsbewegingen binnen de ziel, die een weerspiegeling zijn van bewegingen in het heelal. De menselijke microkosmos is dus als een spiegelbeeld van de macrokosmos: ‘De mens draagt de hemel en de aarde en de hele schepping in zich. In hem is alles al aanwezig.’ Een terugkerend begrip in haar werk is viriditas : ‘groenheid’. Dit is een metafoor voor alles wat leeft en leven geeft. Het staat voor energie, vruchtbaarheid en vitaliteit, en in figuurlijke zin voor hoop. Hildegard ziet dit principe van het leven overal terug: in de menselijke ziel, de natuur, de aarde. 
Haar taal in de visioenenbeschrijvingen is beeldend: ze gebruikt veel metaforen en vergelijkingen, geeft beschrijvingen van kleuren. Opvallend is de grote hoeveelheid van vrouwelijke allegorieën en beelden die ze gebruikt. Zo vergelijkt Hildegard de kerk met een reusachtige vrouw, en personifieert zij de liefde als vrouw.

St. Franciscus Xaverius in Amersfoort

De St. Franciscus Xaverius in Amersfoort is meer dan een katholieke kerk met reguliere diensten. Formeel noemt ze zich Geloofsgemeenschap St. Franciscus Xaverius, met als bijschrift ‘Gastvrij & Spiritueel in Stad en regio’. De actieve gemeenschap probeert het begrip ‘spiritualiteit’ breder te trekken en heeft onder meer daartoe het Spiritueel Cultureel Centrum opgezet. Men organiseert concerten, lezingen en heeft al een geschiedenis met het integreren van hedendaagse beeldende kunst. Die interesse komt voort uit een zoektocht naar een moderne geloofsbeleving. Zo werd al in 1995 een monumentaal vloerbeeld van Jerome Symons gerealiseerd, ‘Rorate caelie’. En in 2010 ontwierp en plaatste Michiel Jansen ‘De Bron’, een abstract ‘heiligenbeeld’ als eerbetoon aan de naamgever van de kerk. Ook onstoffelijke beeldende kunst wordt niet geschuwd. Voorbeeld hiervan is het project Sterke Vrouwen, waarin portretfoto’s van sterke/kwetsbare vrouwen, gefotografeerd door een Amersfoortse kunstenaar, werden meegedragen tijdens de Adventsperiode. Het achterste deel van de tentoonstellingsplek, het Frans en Hilde Hof, is een nieuwe plek voor rust zingeving en verbinding geïnspireerd op de historische iconen Franciscus van Assisi en Hildegard von Bingen. Een verbinding van een mannelijke en een vrouwelijke icoon. Er is een graslabyrint aangelegd en plantvakken volgens een uniek ontwerp, gebaseerd op de visoenen van Hildegard, oeroude symbolen zoals het medicijnwiel, het labyrint, de vier elementen en de systemische vierkanten van de kloostertuin. De kleur van de beplanting verwijst naar de vier elementen aarde, water, lucht en vuur.